در دنیای تغذیه‌ی امروز، پرسش‌هایی مثل «آیا این غذا گلوتن دارد؟» به‌ویژه برای افراد مبتلا به بیماری سلیاکیا کسانی که رژیم بدون گلوتندارند، بسیار مهم است. یکی از دغدغه‌ها بررسی مواد غذایی روزمره‌ای مانند میوهها، موز، ماست و کنجداست.
در این مقاله به‌صورت علمی‌و دقیق به بررسی این موارد می‌پردازیم.
گلوتن چیست؟
گلوتن ترکیبی از دو نوع پروتئین است (گلیادین و گلوتنین) که در غلاتی مثل گندم، جو و چاودار یافت می‌شود. در اغلب انسان‌ها مشکلی ایجاد نمی‌کند اما:
-
در افراد مبتلا به سلیاکباعث التهاب روده و آسیب به پرزهای روده می‌شود.
-
در افراد دارای حساسیت به گلوتنعلائمی‌مانند نفخ، دل‌درد و خستگی ایجاد می‌کند.
آیا میوهها گلوتن دارند؟
پاسخ: خیر. میوه‌های طبیعی بدون گلوتن هستند.
تمام میوهها به‌صورت طبیعی فاقد گلوتن هستند و برای افراد حساس کاملاً بی‌خطرند؛ البته به شرطی که:
میوه‌های بدون گلوتن:
پاسخ: نه، موز به‌طور طبیعی فاقد گلوتن است.
موز یک میوه‌ی نشاسته‌ای و سرشار از فیبر، پتاسیم و ویتامین C است، و هیچ نوع گلوتنی در ترکیبات آن وجود ندارد. موز برای افراد دارای رژیم فاقد گلوتن کاملاً بی‌خطر و حتی مفید است.
آیا ماست گلوتن دارد؟
پاسخ: بستگی دارد.
-
ماست ساده و طبیعی(ماست خانگی یا کارخانه‌ای بدون افزودنی): بدون گلوتن است.
-
ماست‌های طعم‌دار، میوه‌ای یا صنعتی با افزودنی:ممکن است حاوی گلوتن باشند، به‌ویژه اگر:
-
مواد تثبیت‌کننده یا غلیظ‌کننده حاوی گلوتن به آن افزوده شده باشد.
-
از طعم‌دهنده‌ها یا رنگ‌های مصنوعی مشتق‌شده از غلات استفاده شده باشد.
-
نکته مهم:همیشه برچسب «بدون گلوتن ماست» یا «Gluten-Free» را بررسی کنید.
آیا کنجد گلوتن دارد؟
پاسخ: نه، کنجد به‌طور طبیعی فاقد گلوتن است.
کنجد یک دانه‌ی روغنی سرشار از کلسیم، منیزیم و اسیدهای چرب مفید است و
کنجد هیچ گلوتنیندارد.
اما توجه داشته باشید:
-
اگر در کارخانه‌ای که محصولات حاوی گلوتن را نیز تولید می‌کند فرآوری شده باشد، ممکن است به گلوتن آلوده شود.
-
برای اطمینان، کنجدی را خریداری کنید که برچسب «Gluten-Free» داشته باشد یا از منبع مطمئن تهیه شده باشد
-
| ماده غذایی | گلوتن دارد؟ | توضیح |
|---|---|---|
| میوهها | ❌ ندارد | طبیعی، سالم، بدون گلوتن |
| موز | ❌ ندارد | کاملاً بدون گلوتن |
| ماست ساده | ❌ ندارد | ماست صنعتی طعم‌دار ممکن است گلوتن داشته باشد |
| کنجد | ❌ ندارد | ممکن است هنگام فرآوری آلوده شود |
سوالات متداول
آیا می‌توان با خیال راحت میوه خورد در رژیم بدون گلوتن؟
بله، تمام میوه‌های طبیعی فاقد گلوتن‌اند.
ماست یونانی چطور؟
اگر ساده و بدون افزودنی باشد، گلوتن ندارد.
آیا دانه‌های دیگر هم گلوتن دارند؟
بسیاری از دانه‌ها مانند تخمه، کنجد، بادام و گردو بدون گلوتن‌اند مگر اینکه در فرآوری آلوده شوند.